16 maart 2020

De zorgplicht van de werkgever en het corona-virus

Het corona-virus en de ontwikkeling hiervan houdt de gemoederen bezig. Horeca, scholen en kinderopvang worden gesloten, grote bijeenkomsten worden ontraden en verboden en van werkgevers en bedrijven wordt ook verwacht dat zij voorzorgsmaatregelen treffen.

Een werkgever kan diverse voorzorgsmaatregelen treffen als het de werknemer opleggen om regelmatig handen te wassen en te zorgen voor gepaste hygiëne, maar de zorgplicht gaat verder. Werknemers met (neus)verkoudheid, keelpijn en hoesten, maar ook met lichte koorts wordt aangeraden om zoveel mogelijk thuis te werken (en zich indien nodig onder doktersbehandeling te stellen). De overheid raadt wel aan dat werknemers zoveel mogelijk thuis werken, maar dat is niet altijd mogelijk. In sommige gevallen is dit niet mogelijk. Werkgevers zijn dan in beginsel gehouden om het loon van de werknemers door te blijven betalen, behoudens een aantal (zij het beperkte) uitzonderingsmogelijkheden.

Om deze werkgevers tegemoet te komen is het mogelijk om onder omstandigheden een verzoek voor werktijdverkorting in te dienen bij het Ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Werkgevers die als gevolg van het coronavirus voor een periode van minimaal 2 en maximaal 24 weken minstens 20% minder werk verwachten, kunnen een aanvraag indienen. Werkgevers met activiteiten in de horecabranche worden doorgaans veel harder getroffen. Horeca Nederland heeft al een verzoek gedaan om compensatiemaatregelen. Verder zal de ontwikkeling van het coronavirus ook andere branches hard kunnen raken, vooral wanneer men voor de handel en transportsector afhankelijk is van de levering en het vervoer van goederen.

Werkgevers kunnen in zekere zin vakanties niet verbieden, maar kunnen wel ontraden dat werknemers afreizen naar risicogebieden. Werknemers die door tegen dit klemmend advies in toch naar risicogebieden reizen, kunnen het recht op loon verspelen voor de periode dat zij arbeidsongeschiktheid zijn door de gevolgen van het corona-virus.

Verder kan een werkgever ermee te maken krijgen dat werknemers vanwege het sluiten van scholen en kinderopvang thuis moeten blijven om voor kinderen te zorgen. In dat geval kan een werknemer in overleg met de werkgever een beroep doen op de calamiteitenregeling of kortdurend zorgverlof. Dit betreft doorgaans slechts enkele uren of dagen. Daarna zal van een werknemer gevergd kunnen worden dat de vakantiedagen worden aangespreken, mits dit past binnen de organisatie van de werkgever.

Heeft u vragen omtrent het corona-virus en de arbeidsrechtelijke gevolgen voor uw organisatie en de zorgplicht van de werkgever in het bijzonder, neem dan contact op met mr. A.C.F. (Fabian) Berkhof en mr. M.C. (Cornélie) Geijtenbeek. Wij houden komende tijd de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en wij houden er rekening mee dat de overheid, waaronder het RIVM, nog komen te spreken over nadere (voorzorgs-)maatregelen en eventuele compensatieregelingen voor werkgevers en organisaties.

Dit artikel is geschreven door mr. A.C.F. (Fabian) Berkhof.